بازرسی مخازن تحت فشار یکی  از مهمترین موارد برای تضمین کارایی و ایمنی این مخازن می باشد .مخازن تحت فشار برای نگهداری گازها و مایعات ،تحت فشاری بالاتر از فشار اتمسفر استفاده می شوند .کاربرد این مخازن در صنایع پتروشیمی ،نفت و گاز ،صنایع شیمیایی و …است .

چند نکته درباره مخازن تحت فشار :

-این مخازن از فولادهای مقاوم نسبت به فشار و خوردگی ساخته می شوند .

– مخازن تحت فشار طبق استانداردهای ASME,API یا استانداردهای ملی و بین المللی طراحی می شوند تا حداکثر ایمنی را داشته باشند .

– این مخازن به صورت استوانه ای ،کروی ،چند جداره و … ساخته می شوند و دارای شیرهای اطمینان ،مانومتر و سیستم های کنترلی هستند .

انواع بازرسی مخازن تحت فشار :

1-بازرسی چشمی :

این بازرسی از روشهای ابتدایی و مهم غیر مخرب در بازرسی مخازن تحت فشار است .که وضعیت فیزیکی و ساختاری مخزن را مشخص می نماید .

هدف بازرسی چشمی :

-مشخص شدن عیب های سطحی مانند ترک ها ،خوردگی ها ،نشتی ها و …

-کیفیت جوش ها بررسی می شوند.

– علائم و پلاک مشخصات فنی منطبق با استانداردها بررسی می شوند .

– قطعات جانبی بررسی می شوند .

زمان بازرسی چشمی :

-قبل از بهره برداری

-هنگام بهره برداری

-بعد از تعمیرات

– به صورت دوره ای

نکات مهم در بازرسی چشمی :

  • از ابزارهای کمکی مانند ذره بین،چراغ قوه ،آینه بازرسی برای نقاط غیر قابل دسترسی استفاده شود .
  • قبل ازبازرسی سطح مخازن باید تمیز شود .
  • بازرس ،مهارت ، تجربه کافی و گواهینامه های معتبر در این زمینه داشته باشد .
  • برای بازرسی از چک لیست ها و دستورالعمل هایی منطبق بر استاندارد ( ,ASME Section V & VIII ,NBIC , API 510) استفاده شود .

2-بازرسی غیر مخرب (Nondestructive Testing – NDT):

یکی از روش های مهم برای بررسی سلامت و ایمنی مخازن بدون آسیب رساندن به آنها بازرسی غیر مخرب است .که عیوب ،خوردگی ها ،ترک ها و سایر نواقص را مشخص می کند .این نوع بازرسی به چندین روش انجام می گردد که در ادامه توضیح داده شده است .

  • آزمایش التراسونیک :

در این روش امواج صوتی به داخل فلز ارسال می شود و بازتاب آن بررسی می شود .که از آن برای اندازه گیری ضخامت دیواره مخزن و مشخص نمودن خوردگی های داخلی و ترک ها استفاده می گردد.

  • ذرات مغناطیسی :

مخزن اگر از جنس فولاد باشد ذرات مغناطیسی روی آن پخش می شود و در صورت وجود ترک یا عیب ،این ذرات تجمع کرده و قابل مشاهده هستند .

  • نفوذ مایع :

ابتدا مایعی با قابلیت نفوذ روی ترک های سطحی ریخته می شود وبعد از پاک کردن سطح مخزن ،ترک ها به صورت خطوط رنگی ظاهر می شوند .

  • آزمایش رادیوگرافی :

عیوب داخلی ،ترک ها و نقص های جوش با استفاده از اشعه ایکس یا گاما تشخیص داده می شود.

چرا بازرسی غیر مخرب مخازن تحت فشار مهم است :

  • از وقوع انفجار یا ترکیدن مخزن پیشگیری می شود .
  • صحت و سلامت عملکرد مخزن تایید می شود .
  • زمان تعمیر و یا تعویض مخزن و تطابق آن با استانداردها مشخص می شود .

3-آزمون فشار

هدف از این آزمایش تست مقاومت مخزن دربرابر فشارهای عملیاتی و جلوگیری از نشتی است .که خود انواع مختلفی دارد :

  •  آزمون هیدرواستاتیک :

در این آزمایش ابتدا مخزن با آب پر می شود ،سپس فشار داخلی بیشتر از مقدار فشار طراحی (1.3 برابر فشار طراحی ) افزایش می یابد .هدف از این آزمون مشخص نمودن خرابی ها و نشتی های احتمالی است .بعد از اینکه مخزن به فشار مورد نظررسید ،برای زمان مشخصی تحت فشار نگه داشته می شود بعد از آن فشار کم می شود و نشتی ها بررسی می شود .

  • آزمون پنوماتیک:

فشار داخل مخزن توسط گاز افزایش می یابد .خطر این آزمون بیشتر از آزمون هیدرواستاتیک است .به همین دلیل اگر شرایطی برای پر کردن مخزن با آب وجود نداشته باشد از این آزمون استفاده میشود .

مراحل آزمون فشار:

  • تخلیه کامل مخزن
  • پر کردن مخزن با آب ، گاز (بسته به نوع آزمون)
  • افزایش فشار تا حد مورد نظر (بیشتر از فشار طراحی)
  • نگه داشتن فشار برای مدت  زمان مشخص (مثلاً 30 دقیقه)
  • بررسی مخزن از نظر نشتی، تغییر شکل، ترک و دیگر نواقص احتمالی
  • تخلیه مخزن و بازگشت به وضعیت عادی

4-بازرسی داخلی

این بازرسی برای اطمینان از سلامت مخزن با هدف تشخیص خوردگی ،ترک ها ،تغییر شکل ها و سایر آسیب های احتمالی انجام می گردد.

مراحل بازرسی داخلی مخازن تحت فشار :

  • آماده‌ کردن مخزن:

مخزن باید خالی و تمیز شود و تمام رسوبات و آلودگی ها پاک شوند .و شرایط ایمن برای ورود بازرس ایجاد شود .

  • پوشش ها و عایق ها :

وضعیت پوشش های ضد خوردگی و عایق ها چک شود .

  • مستند سازی :

نتایج بازرسی ها ثبت می گردد و گزارش نهایی با توصیه های لازم تهیه می گردد.

نکات حیاتی :

  • بازرسی داخلی باید توسط افراد آموزش دیده انجام شود.
  • نکات ایمنی از جمله استفاده از تجهیزات حفاظتی شخصی (PPE)  باید رعایت شوند .

موارد کلیدی در بازرسی مخازن تحت فشار

  • بررسی اسناد و مدارک مخزن (گواهی‌ها، تاریخچه تعمیرات، گزارش‌های بازرسی قبلی)
  • ارزیابی شرایط محیطی مخزن (رطوبت، دما، شرایط خورنده)
  • ارزیابی شرایط کارکرد مخزن (فشار کاری، سیکل‌های فشار، دما)
  • اطمینان از اجرای استانداردهای مربوطه (مانند ASME BPVC, API 510 و …)

سخن پایانی :

با توجه به اهمیت ایمنی در مخازن تحت فشار  و جلوگیری از حوادث احتمالی توصیه می شود بازرسی مخازن تحت فشار  به شکل منظم و دوره ای انجام شود و کلیه نکات ایمنی به صورت کامل اجرا گردد .

برای بازرسی مخازن تحت فشار  ، استفاده از مشاوره حرفه‌ای و تیم‌های متخصص امری مهم و ضروری  است.اگر به دنبال  بازرسی مخازن تحت فشار در محل کار خود هستید، با شرکت بینش ساز سپهر تماس بگیرید.

شماره های تماس : ۰۹۱۳۶۴۵۱۴۱۶ ۰۹۱۳۸۱۸۷۴۳۴

imentejarat.com