عوامل شیمیایی محیط به صورت طبیعی یا ایجاد شده توسط فعالیتهای انسانی در محیط زیست وجود دارند .این عوامل امکان دارد بر سلامت افراد و موجودات زنده تاثیر منفی بگذارند .
تعدادی از مهم ترین عوامل شیمیایی محیط :
1-آلودگی هوا :
یکی از مهم ترین عوامل شیمیایی محیط که اثرات زیادی بر سلامت افراد،حیوانات و گیاهان دارد آلودگی هواست .برخی از عوامل شیمیایی اصلی در آلودگی هوا عبارتند از :
- اکسید های نیتروژن (NO ,NO2):
اکسیدهای نیتروژن از احتراق سوخت های فسیلی در نیروگاهها و خودروها ایجاد می شوند و باعث ایجاد باران اسیدی ،تحریک دستگاه تنفسی و … می شوند .
- دی اکسید گوگرد :
از سوختن زغالسنگ و نفت حاوی گوگرد ایجاد می شود و باران اسیدی و آسیب به ریه را به همراه دارد .
- ازن سطحی :
از واکنش شیمیایی بین ترکیبات آلی فرار و اکسیدهای نیتروژن ایجاد می گردد که تحریک ریه و آسیب به گیاهان را در پی دارد .
- ترکیبات آلی فرار :
منبع آن رنگ ها ،سوخت ها و مواد شوینده هستند که ذرات معلق و ازن سطحی ایجاد می کنند .
- ذرات معلق (PM10,PM2.5):
سوخت های فسیلی و فرآیندهای صنعتی باعث به وجود آمدن ذرات معلق می شوند که بیماری های قلبی و ریوی را افزایش می دهند .
- فلزات سنگین :
مثل سرب،کادمیوم و جیوه که منبع آنها صنایع ،سوخت ها و زباله سوزها هستند و مشکلات کلیوی و اثرات ژنتیکی به همراه دارند .
2- آلودگی آب :
عوامل شیمیایی موجود در آب از مهمترین مسائل زیست محیط است که تاثیرات منفی زیادی بر سلامت انسانها و حیوانات دارند .در ادامه مهمترین این عوامل ذکر شده است :
- مواد شیمیایی صنعتی :
-فلزات سنگین مثل سرب ،جیوه ،کروم و آرسنیک که توسط صنایع مختلف وارد آب می شوند.
– ترکیباتی مانند حلال ها ،پلیمرها و مواد شیمیایی پایدار که تجزیه ناپذیر هستند و در آب باقی می مانند .
- کود وسمهای کشاورزی :
از طریق کودهای شیمیایی ،نیترات و فسفات وارد آبهای سطحی و زیر زمینی می شوند و باعث رشد بیش از اندازه جلبک ها می گردند .
- فاضلاب :
فاضلابهای خانگی و شهری که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم وارد آب می شوند .
- مواد نفتی :
نشت نفت به آب باعث ایجاد آلودگی شدید در آب می شود .
3-آلودگی خاک :
عوامل شیمیایی موثر در آلودگی خاک :
- فلزات سنگین :
مانند سرب ،کادمیوم ،جیوه ،آرسنیک ،کروم که منبع آن صنایع فلزی و پسماندهای آنها و سوخت های فسیلی هستند .اثرات سمی برای گیاهان و انسان دارند .
- آفت کش ها :
آفت کش و علف کش که به علت مصرف بی رویه در کشاورزی وارد خاک می شود و ماندگاری بالا دارند و باعث آسیب رسیدن به میکرو ارگانیسم های مفید می شوند .
- مواد نفتی و هیدروکربن ها :
مانند بنزین ،گازوئیل و روغن موتور که از نشت مخازن سوخت و فعالیت های پالایشگاهی ایجاد می گردند و حاصل خیزی خاک را کاهش می دهند .
- مواد اسیدی وقلیایی
که از باران های اسیدی و پسماندهای صنعتی ایجاد می شوند و باعث تغییر phخاک و کاهش توانایی جذب مواد مغذی توسط گیاهان می گردد.
- نمک ها :
شامل کلریدها ،سولفات ها و بی کربنات ها است که به علت آبیاری با آب شور و فاضلاب های صنعتی ایجاد می شود و باعث کاهش رشد گیاهان و تخریب ساختار خاک می شوند .
4-مواد شیمیایی سمی و سرطان زا :
برخی از مواد شیمیایی سمی در محیط های کار باعث ایجاد بیماریهای مختلفی به ویژه انواع سرطان می شود .
برخی از مواد شیمیایی سمی که باعث به وجود آمدن انواع بیماری می شوندعبارتند از :
سرب:به مغز،کلیه و سیستم عصبی آسیب می زند .
جیوه :به مغز و کلیه ها آسیب وارد می کند .
بنزن :باعث آسیب رسیدن به مغز استخوان و سیستم ایمنی می گردد.
آرسنیک :اختلالات پوستی و سرطان ایجاد می کند .
تعدادی از عوامل شیمیایی محیط سرطان زا :
- آزبست :که در مصالح ساختمانی وعایق بندی کاربرد دارد و خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد.
- بنزن:که در حلالهای صنعتی وجود دارد و سرطان خون ایجاد می کند .
- فرمالید :در مواد نگهدارنده و ضدعفونی کننده موجود است ومنجر به سرطان بینی و گلو می شود.
طریقه مواجهه و پیشگیری :
- تهویه مناسب
- استفاده از تجهیزاتی حفاظتی
- آموزش کارکنان
- جایگزین کردن مواد ایمن به جای مواد خطرناک
- انجام تست های دوره ای پزشکی برای کارکنانی که در معرض این مواد قرار دارند .
5- مواد شیمیایی طبیعی با اثرات منفی:
تعدادی از مواد معدنی و فلزات مثل فلوراید یا آرسنیک به صورت طبیعی در محیط زیست وجود دارند که مقدار زیاد آنها نیز می تواند باعث آسیب رساندن به بدن انسان گردد.
سن پایانی :اهمیت شناخت عوامل شیمیایی محیط:
- برای حفظ سلامت انسان و اکوسیستم‌ها ضروری است.
- کمک به طراحی راهکارهای کاهش آلودگی و حفاظت محیط زیست.
- پیشگیری از بیماریهای مرتبط با آلودگی‌های عوامل شیمیایی محیط
برای شناخت عوامل شیمیایی محیط و استفاده از مشاوره حرفه ای با شرکت بینش ساز سپهر تماس بگیرید .
شماره های تماس : ۰۹۱۳۶۴۵۱۴۱۶ ۰۹۱۳۸۱۸۷۴۳۴
دیدگاه های نامرتبط به مطلب تایید نخواهد شد.
از درج دیدگاه های تکراری پرهیز نمایید.