برنامه حفاظت تنفسی (Respiratory Protection Program) یک چارچوب سیستماتیک و الزامی برای کنترل مواجهه کارکنان با آلاینده‌های تنفسی (گازها، بخارات، ذرات و کمبود اکسیژن) در محیط‌های کاری است. این برنامه مطابق با استانداردهای معتبری مانند OSHA 29 و ISO 16975 تدوین می‌شود و هدف آن کاهش خطرات تنفسی از طریق انتخاب، آموزش و نگهداری صحیح تجهیزات حفاظت تنفسی (RPE) است
اجزای اصلی برنامه حفاظت تنفسی (RPP)
الف) ارزیابی خطر (Risk Assessment)
شناسایی نوع آلاینده (گاز، ذره، بیولوژیک) و غلظت آن در محیط کار
تعیین حداکثر مواجهه مجاز (PEL/TLV) بر اساس استانداردها
ب) انتخاب تجهیزات حفاظت تنفسی مناسب
ج) تست تناسب
(Fit Testing) اطمینان از نشست کامل ماسک روی صورت کاربر (برای ماسک‌های نیم‌صورت و تمام‌صورت)
د) آموزش کارکنان
روش صحیح پوشیدن/درآوردن ماسک.
محدودیت‌های استفاده و زمان تعویض فیلتر.
ه) نگهداری و بازرسی تجهیزات
تمیزکردن و ضدعفونی ماسک‌ها پس از هر استفاده.
بررسی تاریخ انقضای فیلترها و آب‌بندی ماسک
و) نظارت و به‌روزرسانی برنامه
بازبینی سالانه برنامه و تطبیق با تغییرات محیط کار
ثبت حوادث تنفسی و تحلیل علل آن‌ها.
چه صنایعی نیاز به RPP دارند؟
- صنایع شیمیایی و پتروشیمی مواجهه با گازهای سمی مانند (H₂S)
- صنایع معدنی و ساختمانی (گردوغبار سیلیس، آزبست)
- بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها ویروس‌ها، باکتری‌ها
- جوشکاری و رنگ‌پاشی (دودهای فلزی، حلال‌های آلی)
تفاوت RPP با برنامه‌های ایمنی دیگر
- تمرکز خاص بر خطرات تنفسی برخلاف برنامه‌های عمومی ایمنی
- نیاز به تخصص بیشتر در انتخاب و مدیریت تجهیزات
